اثر تنش های مختلف خشکی و شوری بر خصوصیات کمی و کیفی اکوتیپ های مختلف گیاه علوفه ای توت روباه در اقلیم شهرکرد

بمنظور ارزیابی خصوصیات کمی و کیفی اکوتیپ های مختلف توت روباهتحت تنش های مختلف رطوبتی و شوری دو آزمایش در مزرعه تحقیقاتی و گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی شهرکرد و یک آزمایش درآزمایشگاه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال زراعی 1389 اجرا گردید. آزمایش مزرعه ای شامل چهار تیمار مختلف آبیاری در زمانهای 20، 40، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک بعنوان فاکتور اصلی و سه اکوتیپ مختلف گیاه توت روباه (تهران، سمیرم و فریدونشهر) بعنوان فاکتور فرعی در یک طرح بلوک خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سه مرحله نمونه برداری، 82، 112 و 142 روز پس از کاشت بصورت مجزا اجرا گردید. آزمایش گلخانه ای بصورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاَ تصادفی در مرحله رشد رویشی اجرا گردید. سطوح مختلف شوری صفر، 4، 8 و 12 دسی زیمنس بر متر از کلرید سدیم بعنوان فاکتور اول و اکوتیپ های مختلف توت روباه (سمیرم، فریدونشهر ، تهران و کرسنک) بعنوان فاکتور دوم منظور گردید. در آزمایش آزمایشگاهی، دو سری آزمایش بصورت مجزا انجام گرفت. در آزمایش سری اول سطوح مختلف شوری صفر، 4، 8 و 12 دسی زیمنس بر متر از کلرید سدیم بعنوان فاکتور اول و 6اکوتیپمختلفتوتروباه(سمیرم،فریدونشهر ،تهران و کرسنک، دماوند و فرخشهر) بعنوان فاکتور دوم بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاَ تصادفی در سه تکرار در مرحله جوانه زنی انجام شد. در آزمایش سری دوم، سطوح مختلف خشکی شامل پتانسیل صفر، 4/0-، 8/0- و 2/1- مگاپاسکال پلی اتیلن گلیکول 6000 بعنوان فاکتور اول و 6اکوتیپمختلفتوتروباهمطابق اکوتیپ های سری آزمایش اول بعنوان فاکتور دوم در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاَ تصادفی در سه تکرار در مرحله جوانه زنی مورد بررسی قرار گرفت.نتایج تجزیه واریانس مربوط به آزمایش گلخانه ای نشان داد که تیمارهای مختلف شوری بر اکثر خصوصیات اندازه گیری شده شامل ارتفاع بوته، عمق ریشه، نسبت طول اندام هوایی به عمق ریشه، وزن ماده خشک هوایی، وزن ماده خشک ریشه، نسبت وزن ماده خشک هوایی به ریشه، تعداد برگ، تعداد برگچه در هر برگ مرکب، تعداد شاخه فرعی در هر بوته، طول دمبرگ، قطر ساقه، آب نسبی اندام هوایی ، پروتئین خام، پرولین، درصد کلر، درصد سدیم و نسبت سدیم به کلر، بجز زاویه دمبرگ با ساقه تفاوت معنی داری داشتند. نتایج تجزیه واریانس مربوط به آزمایش آزمایشگاهی سری اول (اثر سطوح مختلف شوری) در اکوتیپ های مختلف در مرحله جوانه زنی نشان داد که صفات درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقهچه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه و وزن تر بطور معنی داری تحت تآثیر سطوح مختلف شوری قرار گرفت.نتایج تجزیه واریانس مربوط به آزمایش آزمایشگاهی سری دوم (اثر سطوح مختلف پلی اتیلن گلیکول) در اکوتیپ های مختلف در مرحله جوانه زنی نشان داد که صفات درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقهچه، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه و وزن تر بطور معنی داری تحت تآثیر سطوح مختلف پلی اتیلن گلیکول قرار گرفت. تمامی صفات اندازه گیری شده در این آزمایش تآثیر معنی داری را روی اکوتیپ های مختلف نشان داد. اکوتیپ تهران درمقایسه با سایر اکوتیپ ها برتری معنی داری را داشت. اثر متقابل غلظت پلی اتیلن گلیکول و اکوتیپ در تمامی شاخص های اندازه گیری شده معنی دار شد.